Μπορεί να αλυσόδεσαν τους αγωνιστές της ΕΟΚΑ, μα η ψυχή τους δεν αιχμαλωτίστηκε. Μπορεί να βασάνισαν και να φυλάκισαν τα σώματά τους μα τον πόθο τους για ελευθερία δεν κατόρθωσαν να τον φυλακίσουν. Μπορεί να τους σκότωσαν μα η ψυχή τους έμεινε ανέπαφη και αθάνατη.
Το Κοινοτικό Συμβούλιο Φοινιού θέλοντας να αποτίσει ελάχιστο φόρο τιμής στους ανθρώπους που έδωσαν τη ζωή τους για την Ελευθερία αυτού του τόπου, έκτισε στη κεντρική πλατεία του χωριού ένα μνημείο στη μνήμη των Φοινιωτών αγωνιστών της Ελευθερίας, Δήμου Ηροδότου και Ευστάθιου Ξενοφώντος.
Το μνημείο σεπτό και σεμνό, όπως αρμόζει στις ζωές των δύο Ηρώων, θα θυμίζει στους νέους πως η Ελευθερία κερδίζεται με αγώνες και θυσίες.
Δήμος Ηροδότου
Σύντομο βιογραφικό
Ο Δήμος Ηροδότου γεννήθηκε στη Δωρά τον Νοέμβριο του 1923. Γονείς του ήταν ο Ηρόδοτος και η Αφεντρού, είχε 2 αδελφές και 1 αδελφό. Ήταν παντρεμένος με την Χαρίκλεια και είχαν 3 ανήλικα παιδιά ενώ η γυναίκα του ήταν έγκυος το 4 παιδί τους. Ο Δήμος κατοικούσε μόνιμα στο Φοινί και εργαζόταν στο Πάρκ Χοτέλ στις Πλάτρες, το οποίο είχαν επιτάξει οι Άγγλοι και αφού απέλυσαν όλο το προσωπικό κράτησαν μόνο τον Δήμο για να χειρίζεται την ηλεκτροφωτιστική μηχανή η οποία ήταν για όλη την περιοχή. Υπήρξε ένας από τους πιο μαχητικούς αγωνιστές, ήταν δραστήριος, ακούραστος, τολμηρός, ριψοκίνδυνος και πάντα πρόθυμος να εκτελέσει και την πιο επικίνδυνη αποστολή που του ανέθεταν. Όταν άρχισαν οι μεγάλες προδοσίες στην περιοχή προδόθηκε και ο Δήμος. Τον είχε ειδοποιήσει ένας αστυνομικός και αυτός με τη σειρά του έπρεπε να ειδοποιήσει και τους υπόλοιπους αγωνιστές της περιοχής. Κατευθυνόταν προς το Όμοδος, όταν στο δρόμο τον πρόλαβαν στρατιωτικά αυτοκίνητα. Μερικά αυτοκίνητα μπήκαν μπροστά του και άλλα πίσω του. Στο σιδερένιο γεφύρι στα Μανδριά του έκοψαν το δρόμο, τον σταμάτησαν και μετά τον πυροβόλησαν. Ήταν η 21η Ιανουαρίου του 1957.
Ποίημα προς ήρωα Δήμο Ηροδότου
από Σύζυγο Χαρίκλεια Δήμου
Ξύπνα Δήμο μου να δεις Έλληνα Κυβερνήτη και σένα σε σκοτώσανε αχάριστοι οι Λύκοι
Ξύπνα να δεις ελεύθερο όλο τον κόσμο τώρα και σένα σε εβάλανε βαθιά μέσα στο χώμα
Ξύπνα να δεις τους φίλους σου και να διασκεδάσεις όπου γυρίζετε μαζί ολονυχτίς στα δάση
Θέλω για να ‘ρτω να σε δω μά 'χει χάος μπροστά μου την ώρα του θανάτου μου πέρκει σε βρω κοντά μου
Την ώρα του θανάτου μου πριχού τα μάτια κλείσω πέρκει σε βρώ λεβέντη μου και σου ξαναμιλήσω |
Εσύ είσαι που μου έλεγες ότι είσαι ορκισμένος ελευθερία ή θάνατο είσαι αποφασισμένος
Ξύπνα να δεις τη λευτεριά που άρχισε να ανθίζει και αν σας ακολουθήσουμε εν να καρποφορήσει
Ολυνυχτίς εγύριζες με πόθο και θυσία ούτε γυναίκα σκέφτεσου ούτε και τα παιδία
Πόμπες μεταχειρίστηκες το Χάρτιν να σκοτώσεις παρηγοριά και λευτεριά στην Κύπρο μας να δώσεις
Προδότες όπου βρέθονται να πάσει να χαθούσι τα μάτια τους να 'ναι ανοιχτά και φως να μεν εχούσιν |
Γιατί αφήκαν ορφανά στους δρόμους να γυρνούσιν να περπατούν να σκέφτονται πατέρα δεν εχούσιν
Αχ ουρανέ μην τους δεχτείς και γη μην τους χωνέψεις και συ παπά που λουτουρκάς μην τους ημνημονέψεις
Ζήτω σ’ όλους τους ήρωες Ζήτω στους πατριώτες Ζήτω στ’ αθάνατα κορμιά και αίσχος στους προδότες |
Ευστάθιος Ξενοφώντος
Σύντομο βιογραφικό
Ο Ευστάθιος Ξενοφώντος γεννήθηκε στο Φοινί στις 28/09/1933. Γονείς του ήταν ο Ξενοφών και η Αναστασία, είχε 3 αδελφές και 1 αδελφό. Ο Ευστάθιος πήγε μόνο στο δημοτικό σχολείο ενώ αργότερα εργαζόταν ως υποδηματοποιός. Ήταν ένας έξυπνος νέος, ζωηρός, εργατικός, μυστικοπαθής και λιγομίλητος. Ό,τι ήθελε να κάνει το έκανε χωρίς επιδείξεις. Ενδιαφερόταν για τους εθνικούς συλλόγους, ήταν ριψοκίνδυνος, τολμηρός και αψηφούσε το θάνατο. Ο Ευστάθιος σκοτώθηκε στις 22/03/1957 από έκρηξη βομβών, τις οποίες μετέφερε στο σακίδιο της μοτοσικλέτας του, με σκοπό να τις τοποθετήσει σε στρατιωτικά βρετανικά αεροπλάνα στο Ακρωτήρι της Λεμεσού. Η έκρηξη ήταν πολύ ισχυρής έντασης. Οι καπνοί κάλυψαν την περιοχή. Από τη μοτοσικλέτα απέμειναν μερικά μικρά κομματάκια σίδερο, ενώ το σώμα του ήρωα διαμελίστηκε.
Ακολουθεί τραγούδι αφιερωμένο στους Ήρωες του Φοινιού:
Στίχοι: Παντελής Οικονόμου
Ερμηνεία Παντελής Οικονόμου
Μουσική: Ρόδος Ροδής
© 2007 - Σύνδεσμος Αποδήμων και Φίλων Φοινιού